Giydirme Cephe Sistemleri

Cephe
Cephe, yabancı dillerdeki söylenişiyle fasad, Latince’de yüz anlamına gelen facies kelimesinden gelmekte olup sözlük anlamı “bir binanın yüzlerinden her biri, özellikle ön yüz veya bina yüzüne dik doğrultuda sonsuzda bakılan görünüş” olarak tanımlanmaktadır.

Giydirme Cephe Tarihçesi
Mimari yapılaşma süreci, tarihsel süreç içinde insan gelişimine paralel bir gelişim göstermiş, günün teknolojik getirileri kullanılarak, her dönem kendi içinde yeni bir uygulama tekniği, yeni bir malzeme, yeni bir sistem arayışı içine girmiştir. Mimarinin değişim süreci içinde günümüz mimarlığına gelinceye kadar, bu gelişim ve değişimden en çok etkilenen öğelerden biri de yapıların dış cepheleri olmuştur. Le Corbusier mimarlığın tarihi için: “Bu, pencerenin mücadelesinin öyküsüdür” diye bir tanımlama yapmıştır. 20. yüzyıl mimarisi, bu düşünceyi onaylarcasına, bina cephelerinde opak yüzey oranlarının azalması ve saydam yüzeylerin genişlediği yeni mimari akımlar ve yeni cephelerle karşımıza çıkmaktadır. Endüstri Devrimi ile ortaya çıkan üretim ve mühendislik alanlarındaki buluşlar sayesinde gelişen yapım sistemleri sonucu, bina cephelerinde daha özgür pencere boşluklarının açılmasına olanak sağlanmış, böylece pencerelerden beklenen işlevler de boyut değiştirmiştir.

Cephe İlgili Yorumlar
apı sanatının güzel sanatlarda olduğu gibi düzen, oran, zerafet, uygun oran gibi faktörlerden oluştuğunu belirtmektedir. oran ve düzen gibi kavramlarla, biçimlendirilen faktör olarak düzensizlik ortadan kaldırılmakta, simetriye öncelik tanınmaktadır. Zerafet kavramı ile her yapı, fonksiyonunun ondan beklediği kendine özgü olma karakterini kazanmaktadır. Esas olarak iki ana karakter mevcuttur: Yücelik ve güzellik. Vakur, yani ağır başlı (örneğin bir kilise için), ve dehşetli (Hapishane için) yücelik kavramının bileşenleridir. Güzellik karakteri altında ise, azametli (bir şato için), hoş (konut için), ciddi (şapel için) ve nihayet 19.yy başında şüpheli olanın garipliğinin, gayri muntazamlığın ve düzensizliğin karakteri romantik sayılabilir (Gieselman,1982).

Günümüzde Cephe Anlayışı
Günümüzde cephe, içten dışa doğru gelişen, yaşamın kendisinden çıkan bir sonuçtur. Gelişen teknoloji, yeni malzemeler ve yeni estetik anlayışı sonucu, eski ve geleneksel cephe artık ortadan kalkmış, yapıyı örten bir kılıf, bir deri durumuna gelmiştir. Ana cephe kavramı da kalkmış, yerine bütün cepheler kavramı gelmiştir. (Kortan, Yapı 47) L.Mies van der Rohe’un yapıyı “Deri ve Kemik “konstrüksiyon olarak tanımladığı gibi, cephe deri, taşıyıcı ise kemik konumundadır (Kortan, Yapı 92). Çağdaş mimarlığın en iyi kazanımlarından biri, giydirme cephe olarak adlandırılan yapım yönteminin geliştirilip kullanılmaya başlamasıdır. Artık giydirme cepheler, günümüzün cephe anlayışı olarak ağırlıklı kullanılmaktadır.

Giydirme Cephe Kavramı
Giydirme cephe için yapılmış çalışmalar incelendiğinde, “perde duvar”, “giydirme yüz”, “giydirme kabuk”, “takı cephe” veya “asma cephe” gibi farklı kavramlarla karşılaşmak olasıdır. Giydirme cephe kavramının netleşmesi için, öncelikle kelime anlamlarının irdelenmesi gerekir. Giydirme kelimesi; giyme işini yapmak, örtünüp korunmak için bir şeyi vücuduna geçirmek anlamına gelmektedir (TDK, 1988). Cephe ise, bir yapının görünen yüzü, bölümü anlamında kullanılmaktadır (Josey, 1992).

Bu durumda, kelime anlamlarına göre giydirme cepheyi, binanın dıştan görünen bölümünün, örtünüp korunması için bir ürünle veya ürünlerle çevrelenmesi olarak yorumlamak olasıdır. Giydirme Cephe; yapının taşıyıcı sistemi içinde hiçbir görevi olmayan, bu taşıyıcı sisteme kendi ölü yükü ve etkilendiği rüzgar, deprem gibi yükleri özel bağlantılarla ileten, yapı fiziği sorunlarını ince bir kesitte çözebilen, dayanıklı, hafif gereçlerle yapılan, yalıtım ve güvenlik sorunlarını eksiksiz yerine getirebilen, modüler koordinasyon ilkelerine uygun olarak hazırlanan bir düşey kabuktur.

Giydirme Cephe Avantajları
- Diğer cephelerle kıyaslandığında, daha hafif ve daha ince kalınlıkta olması,
- Seri üretime ve ön yapıma olanak vermesi,
- Yapı içinden ve hızlı bir şekilde yapılması (dış iskelet olmadan),
- Bileşen, parça ve gereç (ürün) boyutlarının taşıma için uygunluğu,
- Cephenin yapı ile bağlantı noktalarının fazla olmamasına karşılık basit ve kesin bağlanması,
- Toz, kir geçirmemesi, barındırmaması ve diğer duvarlara göre daha kolay temizlenebilir olması,
- Estetik olması,
- Büyük boyutlu ünitelerin yapılmasına olanak vermesi, gibi sıralanabilir.
- Geniş ve ferah mekanlar sağlar.
- Güneş ışınlarından ve zararlı dış etkilerden korur.
- Binaları yağmurdan, nispi rutubetten, gürültüden korur.
- Yalıtım kullanılmasına imkan sağlayarak enerji tasarrufu sağlar.
- Çatlakların görünmesini önler, muhtemel şakul hatalarını giderir.
- Renk ve doku bozuklukları olmaz.
- Bakım ve onarım en aza iner.
- Çevre dostudur.
- Fonksiyoneldir.
- Estetiktir.
- Hafiftir.